Ik rij een erf op in een verlaten deel van zuidelijk IJsland en herken onmiddellijk de stallen en het woonhuis. Wanneer ik uitstap, hoor ik het vertrouwde geluid van snuivende paarden, sussende woordjes en het geklets van hoeven tegen de vloer. Voor de rest heerst hier een zalige stilte.
Tekst & foto’s: Jo Haegeman
Over een dik uur zal ik eindelijk weten hoe een tölt aanvoelt. Ik wandel naar de deur van het woonhuis. Nog voor ik aan de bel kom, gaat de deur open en word ik begroet door een vriendelijke Viking en zijn uitbundige hond.
Meneer IJsland
Het is al lang een ervaring die in de hogere regionen van mijn bucketlist staat. Ik rij al paard sinds mijn zesde levensjaar en reed over de hele wereld. Van Italië over Schotland tot Peru. In België kom ik nauwelijks nog in de buurt van een paard, maar op reis zoek ik altijd een manier om te rijden. Paardrijden in de open natuur (wat in België niet evident is) is een zalig gevoel. Maar het is soms moeilijk om in het buitenland een manege te vinden die werkt op een kleine schaal en matcht met hoe ik paardrijden en omgaan met paarden zelf zie.
Maar, ik las goede dingen over deze Viking, die zichzelf Mr. Iceland noemt en die naar ik vermoed het op een goede manier aanpakt. Dat blijkt al bij het kennismakingsbabbeltje. Naast mezelf zijn er nog vier ruiters (zowel ervaren ruiters als beginnelingen). We horen hoe Hordur (de echte naam van onze gastheer) een visie heeft op paardrijden die nauw aansluit bij de mijne (en dus van mijn mama, die me leerde paardrijden). Het gaat over een relatie tussen ruiter en paard, over energie, over communicatie. We zullen een paard krijgen dat aansluit bij onze ervaring en (rij)stijl.
Taiga en lavastranden
We trekken naar de stallen en ontmoeten er onze paarden. Hordur neemt zijn paard en maakt tijdens een demonstratie in de houten omheining buiten op een korte, maar krachtige manier duidelijk wat hij bedoelde met zijn uitleg van daarnet. Ik krijg mijn paard, maak even kennis en zadel hem. Ik troon hem mee naar de paddock en doe een paar rondjes onder het toeziend oog van Hordur. Ik krijg wat vriendelijke feedback (“Ik zie dat je hebt leren rijden op de Europese manier. Probeer eens dit en zo.”) en ik krijg complimenten nadat ik mijn paard heb laten starten, stoppen en braaf doe stilstaan zonder de teugels te gebruiken. Mijn energie matcht blijkbaar met het paard. Ik heb er vertrouwen in dat dit een schitterende rit zal worden.
Nadat iedereen zijn testritje heeft gedaan en een ‘Vikingmantel’ heeft gekregen, vertrekken we. Het eerste half uur rijden we door een IJslandse taïga. Maar dan komen we op het zwarte lavazand van de kustlijn. In deze vreemde omgeving, versterkt door de donkere wolken en de ruwe zee, voel ik me een paar honderd jaar terug gekatapulteerd in de tijd. Mijn paard reageert op elke kleine beweging die ik maak en luistert dus perfect. Zalig! Ik ga dan ook graag in op Hordur’s uitnodiging om eindelijk eens die tölt te proberen.
Dronken paarden
Ik moet lachen als de dieren in tölt schieten. Wat een prettige gekheid is dit. Ze lopen een beetje zoals ik me een dronken paard voorstel. Een beetje waggelend, maar heel comfortabel. De benen bewegen op een grappige manier. En het rijdt inderdaad comfortabel, maar snel. Ik geniet met volle teugen van de omgeving, van het ritme van het paard, van buiten in de natuur te zijn met dit dier. De hele namiddag wisselen we af tussen stap, tölt en – voor de ervaren ruiters – galop. We rijden langs de zee, over duinen, tussen het gras.
Nadat we onze paarden hebben afgetuigd volgt in de stal, naast de paarden, een heerlijk driegangendiner met lokale producten. Hordur bleek vroeger een belangrijke bankdirecteur geweest te zijn, die zijn hart volgde en nu zijn paardenpassie met anderen deelt. Hij zou mijn moeder moeten ontmoeten, ze zouden nogal wat overeenkomsten hebben…
Vijf gangen
De meeste paardenrassen hebben drie loopgangen: de stap, de draf en de galop. Elke gang vraagt zijn eigen rijstijl en acties van de ruiter. IJslandse paarden hebben minstens één, en sommige twee extra gangen; de tölt en de telgang.
- De tölt is een zeer aangename gang voor het paard, die het lang kan volhouden en waarmee het toch een behoorlijke snelheid maakt. Ook voor de ruiter is het een aangename gang. Er is geen zweefmoment (zoals in draf).
- De telgang daarentegen is een gang gericht op snelheid, waarbij het paard twee benen aan één kant tegelijkertijd beweegt. Het linkervoor- en linkerachterbeen gaan dus samen naar voren, gevolgd door het rechtervoor- en rechterachternbeen.
