Donderdagavond vond in het Antwerpse Zuiderpershuis de eerste Belgische voorstelling van de Banff World Tour plaats. Al waren de films aangekondigd, het werd voor mij toch een uiterst inspirerende avond met enkele prachtig verrassende films. 

Zodra de laatste rechtstaande outdoorliefhebber en de laatste lege stoel elkaar gevonden hadden, verscheen de organisator voor de Belgische Banff World Tour aan het podium. Met wat krakkemikkig Nederlands  vertelde hij uit een dorp in Wallonië te komen waar men nog niet eens wist dat men in het noorden van België Nederlands praat. Gelukkig is hij met een Antwerpse getrouwd dus kon hij zijn zegje wel doen, zeker als zij het voor hem had neergeschreven. Een enthousiaste Waal die duidelijk zenuwachtig in het Nederlands een uitleg doet, hierbij constant verkeerde dingen zegt en hier zelf even hard mee moet lachen als het publiek? Een pracht van een opwarmer voor een spectaculaire avond.

De eerste film op het menu was de Mystery film die dus niet op het lijstje stond, CARCA geheten. Om het mysterieuze gehalte hoog te houden zal ik hier niet al te veel van verklappen, al mag er gerust al geweten zijn dat CARCA staat voor Canadian Avalanche Rescue Cat Association. Een fenomenaal idee van een revolutionair denker, of misschien toch met een korrel zout te nemen? Je moet het zelf zien, ik houd er verder mijn mond over!

Na deze kortfilm begonnen we aan het echte werk met Freedom Chair.

Zoal reeds geweten, vertelt Freedom Chair het verhaal van Josh Dueck, een jongeman die zijn leven wijdde aan het Freestyle Skiën. Wanneer hij echter een sprong verkeerd inschat, komt hij verkeerd neer waarbij zijn voeten de achterkant van zijn hoofd raken. Verscheidene ruggenwervels raken verbrijzeld en Josh zal voortaan in een rolstoel verder moeten. Dankzij de optimistische insteek van zijn dokter, die hem vertelt dat hij ongelooflijk goed zal worden in het zitskiën, blijft Josh niet bij de pakken zitten en begint hij aan deze mindervalide vorm van skiën. Hij vindt er zijn draai in, begint wedstrijden slalom te doen, wordt beter en beter, … Enkele medailles later weet Josh dat dit toch zijn ding niet is. Hij is geen slalomskiër, hij is Freestyle skiër. En zelfs een rolstoel zal hem daar niet van weerhouden. Zelfs in zijn zitski scheurt Josh tussen de bomen, vliegt hij van bergen en doet hij fenomenale stunts. Vorige week nog deed hij als eerste met een zitski een backflip. De vrijheid die hij kende uit het Freestyle skiën, zoekt hij ook terug op vanuit zijn stoel. Vanuit zijn Freedom Chair.

Een prachtig eerste (echte) film, meteen gevolgd door een tragischere doch minstens even inspirerende Kadoma. Kadoma valt meteen met de deur in huis, wanneer we een man op een brug vol paniek horen bellen. “We’ve got a huge problem. We lost Hendri.” En dan pas begint het verhaal zich chronologisch af te spelen. Ben Stookesberry vertelt enthousiast over hoe hij Hendri had leren kennen en hoe zenuwachtig hij is om met hem, Chris en de kajak over de Nijl en de Congorivier te trekken. De reis begint en geeft, behalve een dromerig beeld van de vrijheid van met je kajak op reis te trekken, een wakkerschuddend beeld van de armoede die zij feitelijk als toeristen moeten passeren. “En toch blijven zij lachen en dansen”, het is slechts een van de uitspraken in Kadoma die deze film tot een prachtige inspiratiebron maken die je ervan overtuigen ten volle te durven leven. Ondertussen volgen we de kajakkers, leren we de rust van Hendri kennen terwijl hij in de regen zijn maaltijd naar binnen speelt, of op een vrachtschip mediteert tijdens de oversteek, of zelfs tijdens de moeilijkheden met plaatselijke autoriteiten. En dat in constante afwisseling met een prachtig beeld op het leven als kajakker, de natuur en een fenomenale reis. Tot je plots de kajak van Hendri ondersteboven ziet dobberen en Ben en Chris als een gek proberen van die plek weg te geraken. Doordat het in het begin reeds gezegd was, weet je meteen wat er gebeurd is. En toch komt het als een schok: Hendri is meegesleurd door een krokodil. De rust die plots omslaat in chaos, de blijdschap in angst, maar alle handelingen van toegesnelden en later bij de aanwezigen op de begrafenis wijzen op hetzelfde: Hendri Coetzee was Kadoma. Kadoma, voor de ene de man die verandering bracht waar hij kwam, voor de andere de kleine bij die de wereld rondreist en het leven verbetert waar hij komt. Een prachtig eerbetoon aan Hendri Kadoma Coetzee.

Na een korte drink-en-plaspauze is het de beurt aan Cold, in mijn ogen toch een beetje de tegenvaller van de avond. Van deze film had ik het meeste verwacht doch was ik achteraf het minste door verwonderd. In Cold trekt filmmaker Cory Richards samen met de Italiaan Simone Moro en Kazak Denis Urubko ’s winters naar de hoge top van de Gasherbrum II. Halen zij deze top in deze ijskoude winterperiode, zijn zij de eersten die deze winteroverwinning halen. Een prachtig doel en een fenomenale expeditie, maar filmisch vreselijk Amerikaans. In de eerste drie zinnen die gesproken worden zit meteen twee keer het woord Fuck, een melige tekst over “de diepere betekenis achter de expeditie” moeten de beelden een dramatische wending geven, een typische verwijzing naar het communisme van zijn metgezel (suffering must be in his communist blood) en het monteren van melige beelden van zijn huilende verloofde moeten je doen meevoelen met wat Cory beleeft, maar hadden bij mij enkel het effect dat de expeditie niet meer centraal stond. Wie thuis het The North Face StoryTeller Yearbook heeft liggen, kan naar mijn mening een veel beter beeld krijgen door de expeditie daar beschreven te zien. Hier is het namelijk de sympathieke Italiaan Simone die het woord voert en zich wel volledig op de expeditie baseert.

Bij Hanuman Airlines had ik dan weer een wat dubbel gevoel. De korte inhoud vertelt te gaan over de droom van twee sherpa’s om met een parapente van de top van de Mount Everest te springen en tot aan de oceaan te vliegen. En hoe mooi die droom ook in beeld komt, de film gaat eigenlijk eerder over de voorbereiding dan over het vliegen zelf. Toch kan je dit dan weer als positief zien, doordat het leven van de sherpa’s er best duidelijk in aan bod komt. Zo wordt er bijvoorbeeld op gehamerd hoe ze in hun klim naar de top van de Everest eerst weken op en neer gaan tussen kamp 2 en kamp 3, gewoon om hun longen te laten wennen aan het verschil in luchtdruk en zuurstofpercentage. Wanneer de heren dan eindelijk de top bereiken en hier met hun parapente afspringen, vliegen zij even met een windstoot omhoog om zo het wereldrecord van hoogste vlucht met een valscherm te breken. Een afdaling die klimmers in enkele dagen doen, deden zij in drie kwartier. Nog even vertellen de bezielers van deze expeditie hoe het best mogelijk is dat binnenkort iedereen met een parapente van de Everest zal afdalen “omdat dit veel sneller en veiliger is”. Hoe we dat in de praktijk zullen zien, valt nog af te wachten. Maar gelijk hebben ze wel wanneer ze zeggen “als de sherpa’s van de berg springen, moeten de andere klimmers wel volgen.”

“Wie is er moe?”, vraagt Patrick vooraan. “Gaan we nog één film zien, of gaan we ze nog allebei zien?” Ietwat twijfelend reageert de zaal, aangezien het ondertussen al drie uur na beginuur is en de stoelen niet al te comfortabel zitten. Patrick haalt echter toch het antwoord “twee!” uit het publiek en daar ben ik absoluut niet rouwig om.

All I Can, de korte versie althans, werd een filmisch hoogstandje. Prachtig groene bossen werden plots witte sneeuwlandschappen wanneer een skiër tussen de bomen slalomt. Een gevoel van speelsheid dat ook bij de kijker wordt losgeweekt wanneer enkele jonge skiërs elkaar met fenomenale snelheden achterna zitten op de helling. Prachtig gemaakt, al lag het patsergehalte weer wat aan de hoge kant. Wel heel erg leuk was echter het tweede deel, waarin een skiër zijn dorp als skipiste behandelt. Over de dunne laag sneeuw langs de kant van de weg scheurend, over waslijnen springend en over motorkappen saltoënd zorgt hij ervoor geen moment stil te moeten staan. Een leuk beeld van een getalenteerd skiër!

Een film die misschien even veel adrenaline bevat als de andere films samen, werd dan weer de prachtige afsluiter van deze Belgische première van Banff. Sketchy Andy, kortweg Skandy, gaat over Andy Lewis, een man die de meest absurde en – laat ons eerlijk zijn – onverantwoorde stunts uit zijn mouw schudt op de highline. Omdat het wandelen over een dunne spankabel op duizelingwekkende hoogte geen uitdaging meer was, zocht Andy nieuwe manieren om die uitdaging hoog te houden. Van Free Solo – slackline zonder beveiliging – tot het hangen van een beveiliging op plaatsen waar je niet op wil hangen – ja hoor, zowel op de brave manier als pols of voet te begrijpen als de manier die u nu denkt – tot het maken van salto’s en basejumps en het creëren van de meest spectaculaire schommel. Skandy is gek, Skandy zal hier zijn einde in vinden, Skandy’s vader zal zelfs niet verbaasd zijn als hij telefoon krijgt over Andy’s dood. En toch maakt dit alles Skandy net tot een inspiratie, een durfal die de broekschijters die we haast allen zijn wakker schudt en zegt: “Durf toch eens te leven!”

Bedankt, Patrick Toby, voor een prachtige avond!

Alle andere informatie op www.banff.be.