“De natuur biedt heel wat oplossingen, maar die moet je leren zien.”
Man overleeft 76 dagen in een reddingsvlot. Jonge vrouw vindt na 17 dagen in de jungle haar weg relatief ongedeerd terug. Dertiger overleeft twee maanden op slangen en hagedissen… Overleven in de natuur. Hoe doe je dat? We vroegen het survivalexpert Geert Van Speybroek van Outdoorschool.
Geert, wat is ervoor nodig om een uitdaging van zo’n formaat te overleven?
Geert Van Speybroek: “Je kan gemiddeld drie minuten zonder lucht, drie dagen zonder water en drie weken zonder voeding. Wie wil overleven in de natuur, komt er snel achter dat drinkbaar water een belangrijke prioriteit is. Je lichaam heeft dagelijks water nodig om te kunnen functioneren; bij een tekort verzwak je bijzonder snel en slaag je er niet meer in om helder te denken. Vooral de man in het reddingsvlot beschikte dus wellicht over de kennis en/of het materiaal om voldoende zoet water te verzamelen.”
Wat zijn de meest gemaakte fouten in een survivalsituatie?
“Verkeerde of de verkeerde volgorde van beslissingen. Het STOP-principe helpt je op de juiste beslissingen te nemen voor jouw situatie. S staat voor Stop en blijf rustig. T staat voor Think: wat zijn je opties en wat zijn de mogelijke gevolgen van je opties? O staat voor Observe: wat is het meest dringende gevaar? P staat voor Proceed: verdeel de eerste taken, pas EHBO toe, bepaal je positie. Hoe kan je gevonden worden? Is een schuilplaats belangrijk? Zorg voor water, vuur, voeding om te overleven in de natuur.”
Welke skills moet je toch echt onder de knie hebben om te overleven in de natuur?
“De natuur biedt heel wat oplossingen, maar die moet je leren zien. Dat is het doel van een survivalcursus. Waar vind ik brandstof voor een kampvuur? Hoe zorg ik voor drinkbaar water? Hoe kan ik een snel onderdak voorzien? Welke noodsignalen kan ik gebruiken? Wat zit er minimaal in mijn rugzak als ik de natuur in trek (een vuursetje, degelijk mes, waterzuivering, kleding en zeiltje tegen weersomstandigheden en energierijke snacks)? Hoe kan ik me oriënteren?”
Hoe belangrijk zijn kaart en kompas, je hebt toch gewoon een digitale wandel-gps?
“Voldoende kennis van kaart en kompas is essentieel voor iedereen die in een uitgestrekt gebied gaat wandelen. Een kaart geeft je overzicht, terwijl een gps je slechts de onmiddellijke omgeving laat zien. Bovendien zijn toestellen op batterijen niet altijd betrouwbaar (zeker bij lage temperaturen) en heeft je toestel niet overal voldoende bereik. Kaart en kompas zijn minimaal een back-up voor de gps-gebruiker. Maar nog beter is de gps als back up-van een kaartgebruiker. Die haalt zijn gps boven als hij niet zeker is van zijn positie of via dezelfde weg wil terugwandelen.”
Welk survivalmateriaal mag er absoluut niet in je rugzak ontbreken?
“Vuur kan je gebruiken voor rooksignalen, voedsel, warmte, licht, drinkbaar water. Hiervoor neem je een aansteker, watten of tampon, magnesiumstrijker, kaars en aanmaakblokjes mee. Om noodsignalen te kunnen maken, denk ik minimaal aan een degelijk fluitje, eventueel een seinspiegel, vuurpijlen, rookpot of handrooksignaal. Slim zijn noodnummers, bloedgroep, kopie van je kaart en reservekompas. Voor een noodbivak heb je een aluminium reddingdeken en noodshelter (bivakzak, zeiltje, poncho) nodig. EHBO-materiaal is vooral gericht op blaren, verstuikingen, snij- en schaafwonden en stevige medicatie, zoals pijnstillers, onstekingsremmers, allergie. Andere nuttige zaken zijn een naaiset, scalpel, condoom, waterzuiveringstabletten (of waterzuiveraar), voet- en handwarmertjes, noodsnack, potlood en nylon touw.”