De ongerepte natuur roept en daar luister je maar wat graag naar. Je trekt je bergschoenen aan, ritst je jas toe en bent vertrokken. Leave nothing behind but footprints, want we moeten deze prachtige wereldbol in ere houden. Toch heeft de productie van die jas en schoenen gevolgen voor het milieu. Hoe duurzaam is de outdoorsector? Vier merken vertellen over duurzaamheid in de outdoorsector.

Tekst: Toon Verlinden & An Kokken

Hoe duurzaam is de outdoorsector? Outdoormerken worstelen er ook mee: enerzijds hangen ze graag een beeld op van de ongerepte natuur, anderzijds wordt een groot deel van outdoorkleding – net zoals het overgrote deel van onze dagdagelijkse kledij – gefabriceerd met chemische stoffen die in de lucht, het water en de natuur terechtkomen. In deel 1 van dit artikel stellen we vier voortrekkers binnen de sector vragen over duurzaamheid in de outdoorsector en de oplossingen die zij hiervoor aandragen. In deel 2 praten we over PFC’s, lederen schoenen en duurzaamheidslabels en geven we ook aan wat je zelf kan doen om je impact kleiner te houden.

Hoe duurzaam is de outdoorsector?

Ons gesprekspanel

• Mihela Hladin, Europees environmental & social initiatives manager bij Patagonia
• Hilke Patzwall, corporate social responsibility manager bij Vaude
• Werner Loobuyck, verdeler Petzl in de Benelux
• Aiko Bode, chief sustainability officer bij Fjällräven

1. Wat doet jouw merk om haar impact te verkleinen en duurzaamheid in de outdoorsector mee te helpen waarborgen?

Patagonia: “Volgende herfst stellen we ‘s werelds eerste neopreenvrije wetsuit voor, gemaakt van natuurlijk rubber, ontgonnen in duurzaam beheerde bossen. Hierdoor kunnen we de CO2-uitstoot tijdens de productie met maar liefst 80% verminderen. Voor de productie van ons denim gebruiken we vandaag 100% biologisch katoen en een milieuvriendelijkere kleurstof. Alles samen zorgt dat voor 84% minder waterverbruik, 30% minder energie en 25% minder CO2-uitstoot. De werknemers in onze naaiateliers worden ook verloond volgens de richtlijnen van het Fair Trade Certificaat.“

Vaude: “Bij Vaude proberen we duurzaamheid in de hele levenscyclus van een product te integreren, van het design tot de ontginning van materialen, de productie, postproductie, het onderhoud, de herstelmogelijkheden en de opties voor hergebruik en recyclage. Sinds 2008 zijn we gecertificeerd volgens de European Environmental Standard EMAS.”

Petzl: “Petzl neem duurzaamheid mee op alle fronten: bij het product zelf, in onze communicatie, tijdens het transport, de verpakking… Ons personeel krijgt opleidingen rond het thema en wordt aangemoedigd om zelf acties te ondernemen. Al onze toeleveranciers worden verplicht een gedragscode te onderschrijven, waarmee ze aangeven maatregelen te nemen ten voordele van het milieu en de arbeidsomstandigheden. Belangrijk is dat ook zij waarden nastreven als samenwerking, verantwoordelijkheid, veiligheid en langetermijnontwikkelingen.”

Fjällräven: “We zijn lid van de Fair Labor Association, die ijvert voor eerlijke en duurzame werkomstandigheden, en de Sustainable Apparel Coalition. We maken onze producten zodat ze op het einde van hun levensduur gemakkelijk ontmanteld, gerecycleerd en hergebruikt kunnen worden. Via een innovatief productieproces konden we het water- en energieverbruik met 75% doen dalen. PFC’s (zie kader) werden verbannen uit al onze producten. In plaats daarvan gebruiken we nu de waterdichte Eco-Shell, gemaakt van 100% (deels gerecycleerd) polyester, dat ook ontmanteld en hergebruikt kan worden. Met de Kånken lanceerden we een rugzak uit 100% gerecycleerd polyester.”

2. Welk is jouw favoriete product uit de collectie?
   

Patagonia: “Als inwoner van Amsterdam heb ik veel gebruiksplezier van onze Torrentshell-regenjas, die gemaakt is uit 100% gerecycleerd nylon. Met daaronder een jeans uit onze nieuwe lijn, uiteraard. Als ik in de stad moet zijn tenminste.”

Vaude: “Alle producten uit de Green Shape-lijn, en dan in het bijzonder de Advanced Pants, het Scopi Syn Jacket en de Dibona Shoes.”

Petzl: “De Petzl Nao-hoofdlamp. Dankzij de reactive lighting-techniek verbruikt die niet meer energie dan nodig, en je kan de lamp ook weer opladen. De verpakking is 100% recycleerbaar en de binnenverpakking wordt gemaakt van aardappelzetmeel, waardoor ze zelfs op de composthoop mag.”

Fjällräven: “Ik ben fan van de Keb-broek uit onze G-1000 lijn. Deze is gemaakt van 65% gerecycleerd polyester en 35 % organisch katoen. Het is ook fijn te beseffen dat de dieren waarvan we de dons gebruiken in onze donsjassen in ethische omstandigheden worden gekweekt.”

3. Waar ligt voor jouw merk vandaag de grootste uitdaging op vlak van duurzaamheid in de outdoorsector?

Patagonia: “In de hele keten, van boerderij tot in de winkel, testen we concrete maatregelen uit. Voor onze maatschappelijke verantwoordelijkheid proberen we verschillende modellen uit, gebaseerd op het Fair Trade-programma. Samen met de Fair Labor Association en Fair Trade USA onderzoeken we hoe we werknemers uit de hele bevoorradingsketen eerlijke lonen kunnen lonen geven.”

Vaude: “Het gebruik van chemicaliën terugdringen was de afgelopen jaren een ontzettende uitdaging en dat zal het waarschijnlijk ook blijven. We doen veel moeite om onze leveranciers te scholen rond maatschappelijk en ecologisch verantwoord ondernemen. In ons ideale scenario zouden we graag de hele materialenkringloop sluiten, zodat alles op termijn wordt hergebruikt of gerecycleerd. In die ketting zitten voorlopig echter nog een paar hiaten.”

Petzl: “Hoe duurzaam is de outdoorsector? Petzl doet vandaag al veel inspanningen tijdens het productieproces. De uitdaging ligt eerder op het vlak van transport. Klanten willen snel en vaak geleverd krijgen, wat onze ecologische voetafdruk vergroot. We zijn het gewoon geworden dat wat we vandaag bestellen, morgen geleverd krijgen. Erg fijn, zoveel comfort, maar het helpt het milieu niet echt voorruit.”

Fjällräven: “Als relatief klein bedrijf botsen we op onze grenzen. Ook al zijn wijzelf vragende partij voor duurzame grondstoffen en milieuvriendelijke technieken, we zijn voor een groot stuk afhankelijk van onze toeleveranciers. Het is niet gemakkelijk om volledige controle te krijgen over bijvoorbeeld de katoenteelt, het weefproces, de naaiateliers, de klanten die onze onderhoud- en herstelinstructies al dan niet opvolgen… We staan nog maar aan het begin van de rit.”

4. Wat kan de outdoorsector in zijn geheel nog doen om haar activiteiten te ‘vergroenen’?

Patagonia: “We zien steeds meer bedrijven eerste stappen zetten, maar je kan het duurzaam ondernemen verre van een trend noemen. Nochtans is de goede keuze maken perfect compatibel met succesvol zakendoen. Hoe meer we zouden samenwerken, hoe sneller we de aanslag op het milieu kunnen terugdringen. Veel van wat zou moeten gebeuren, hangt gewoon af van de goodwill van concurrerende bedrijven om samen te willen werken. Patagonia plukt ook de vruchten van de kennis en bronnen bij verschillende van onze kernpartners.”

Vaude: “De outdoorindustrie heeft de consument decennia lang warm gemaakt voor steeds betere producten met een hogere technische performantie. Die technologie – neem bijvoorbeeld waterdichtheid – kunnen we vaak enkel bereiken ten koste van het milieu. Wij als industrie zouden moeten nadenken hoe ver we willen blijven gaan om steeds maar technisch hoogstaander te kunnen worden.”

Petzl: “In tegenstelling tot veel andere industrieën is de outdoormarkt zich in het algemeen erg bewust van duurzaamheid. Dat zit in ons DNA. Toch bestaan er nog spelers die het veel minder nauw nemen, of voor wie duurzaamheid nog niet op de prioriteitenlijst staat. Daar valt zeker nog veel te verbeteren . Bovendien zijn verschillende niet zelf fabrikant. Zij zien enkel het afgewerkte product in hun magazijn verschijnen en hebben niet altijd de mogelijkheid om de hele productiestroom te controleren.”

Fjällräven: “Hoe duurzaam is de outdoorsector nu eigenlijk? Ik denk dat we moeten erkennen dat de outdoorindustrie – hoewel hip en erg aanwezig in het straatbeeld – nog steeds een kleine sector is. Als we echt impact willen creëren, hebben we sterke partners nodig: het publiek, politici maar ook de andere industrieën. Samen moeten we focussen op de lange termijn en afstappen van die ad hoc kortetermijnhouding.

Wist je dat…

• … Patagonia al sinds 1985 een procent van haar inkomsten doneert aan lokale milieuverenigingen, 3500 groepen wereldwijd. 20 jaar geleden organiseerde het merk de eerste Tools Conference op, waarop experten praktische tips geven aan activisten, over hoe ze succesvol en effectief campagne kunnen voeren. Van de beste praktijkvoorbeelden komt binnenkort een boek uit: Patagonia’s Tools for Grassroots Activists: Best Practices for Success in the Environmental Movement.
• … Vaude in 2015 de prestigieuze German Sustainability Award ontving, een erkenning als meest duurzame merk van Duitsland
• … Petzl de afgelopen twee jaar meewerkte aan de publicatie For the last two years, Petzl has been involved in the publication of The Eco Guide to Mountain Equipment: an evaluation of actions for the sustainable development of brands. Je vindt er meer informatie over op mountain-riders.org.

Outdoormerken gescreend

Hoe duurzaam is de outdoorsector? De onafhankelijke vergelijkingssite Rank A Brand screent merken op duurzaamheid. Ze houdt bij haar beoordeling onder andere rekening met inspanningen die merken leveren op vlak van de reductie van CO2-uitstoot, kinderarbeid, het gebruik van milieuvriendelijkere materialen of het bannen van toxische materialen. Zoek zelf je favoriete merk op www.rankabrand.nl. Kijk welke duurzame maatregelen het al neemt en waar het eventueel nog beter zou kunnen doen. De lijst is niet zaligmakend, maar geeft wel een idee.

Lees deel twee van dit artikel over PFC’s, lederen schoenen en duurzaamheidlabels en over wat je zelf kan doen om je impact kleiner te houden.