Krijg jij bij het woord ‘berghut’ nachtmerries van prikkelende paardendekens, ijskoude douches en onwelriekende buitentoiletten? Niet nodig. Overnachten in een berghut is er de afgelopen decennia erg op verbeterd. Om je verblijf zo aangenaam mogelijk te maken, maken we je wegwijs in de ongeschreven regels van het huttenleven.

In de Alpen vind je ongeveer 1800 berghutten. Het merendeel is in handen van een Alpenvereniging, een kleiner aantal is in privébezit. Al deze hutten verschillen in omvang en comfort. Sommige hebben zelfs meer weg van een berghotel. Overnachten in een berghut kan dus zowel basic als comfortabel zijn. Enkele kenmerken die over gelden.

Overnachten in een berghut

Gemeenschappelijke slaapruimte

In een berghut overnacht je in een gemeenschappelijke slaapruimte, een zogeheten lager. Dat is een slaapzaal met een rij smalle matrassen of stapelbedden naast elkaar. De ruimte is beperkt, om zo veel mogelijk mensen onderdak te kunnen bieden. Een paar oordopjes in je rugzak is dus geen overbodige luxe. Wie graag meer privacy heeft, krijgt steeds vaker de mogelijkheid om een twee- of vierpersoonskamer te reserveren.

In de hut vind je steeds dekens en kussens. Omdat de dekens niet na iedere slaapbeurt de wasmachine ingaan, breng je verplicht een lakenzak mee. Vouw ’s morgens je deken terug op en laat geen spullen rondslingeren, zo houd je de slaapvertrekken leefbaar.

Bergsporters zijn vaak vroeg uit de veren, daarom geldt vanaf tien uur ’s avonds de Huttenrühe: het licht gaat uit en het wordt stil. Het is handig om een hoofd- of zaklamp mee te brengen. De sanitaire voorzieningen zijn eenvoudig. Er is niet altijd warm water, laat staan een douche. De meeste berghutten zijn voorzien van een generator en/of zonnepanelen. Energie is er dan ook beperkt.

Pantoffels verplicht

Doorgaans mag wie wil overnachten in een berghut de verblijfsruimte in met je bergschoenen, maar het betreden van de slaapruimte met bergschoenen is not done. Aan de ingang van de hut ruil je je schoenen in voor een paar pantoffels. In sommige hutten breng je die zelf mee, in andere hutten vind je pantoffels die iedereen mag gebruiken. Ook wandelstokken, stijgijzers en pikkel laat je achter aan de ingang van de hut, vaak in een aparte ruimte. Steeds vaker beschikken hutten ook over een droogruimte. Hier kun je natte schoenen te drogen zetten en soms ook kleding ophangen.

Eten wat de pot schaft

Ook het eten verbetert in de meeste berghutten en als vegetariër krijg je steeds vaker een volwaardig alternatief. In hoger gelegen, moeilijk te bereiken hutten, heb je minder tot geen keuze. Daar eet je wat de pot schaft. In lager gelegen hutten kun je soms net zo goed eten als in een restaurant. Je ruimt zelf de tafel af wanneer je klaar bent. Hoewel je in de hut drank en proviand kunt inslaan, is het toegestaan om je eigen eten mee te brengen. Denk aan ontbijt, tussendoortjes, oploskoffie, thee of soep. Warm water kan je bestellen tegen een kleine vergoeding.

De prijzen liggen in een berghut vaak hoger dan in het dal, omdat de hut bevoorraad wordt door een helikopter, met lastdieren of via een kabelbaan. De bevoorradingshelikopter neemt een deel van het afval terug mee naar het dal, maar kan niet alles laden. Daarom draag je je eigen afval zelf naar beneden. Zo vermijd je afval in de hut en rondom de berg.

Bemand versus onbemand

In de Alpen vind je zowel bemande als onbemande hutten. In een bemande hut staat de huttenwacht (Wirt of gardien) in voor het beheer. In een onbemande of bivakhut ben je helemaal op jezelf aangewezen. Bijna alle hutten van een Alpenvereniging beschikken over een winterruimte. Overnachten in een berghut kan dus het hele jaar. In die ruimte kun je terecht wanneer de hut gesloten is en er geen huttenwacht aanwezig is. De meeste hutten zijn slechts een beperkte tijd geopend.

Vooraf reserveren

Zeker in het hoogseizoen, maar ook in minder drukke periodes, is het goed om de hut vooraf te contacteren. Zo kan de huttenwacht rekening houden met jouw komst bij de voorbereiding van het avondmaal en de indeling van de slaapplaatsen. Gaat je tocht onverwacht niet door (ziekte, slecht weer, noodsituatie…) vergeet dan niet te annuleren. Voorzie ook een redelijke hoeveelheid contant geld. In sommige hutten is het mogelijk om te betalen met een bank- of creditcard, maar zeker niet overal.

Gegenrecht Fonds

De bouw van berghutten wordt gefinancierd door het zogeheten Gegenrecht Fonds. Dit fonds is een overeenkomst tussen de verschillende verenigingen in de Alpen en Pyreneeën. Iedere vereniging betaalt jaarlijks een aanzienlijke bijdrage aan het fonds. In ruil daarvoor krijgen leden fikse kortingen op de overnachtingsprijs, tot wel 50%. Ook de Klim- en Bergsportfederatie levert ieder jaar een behoorlijke bijdrage aan dit fonds.

Goed om weten: huttenkorting voor KBF-leden

Als lid van de Klim- en Bergsportfederatie draag je bij aan het onderhoud van berghutten in de Alpen. Een deel van het lidgeld gaat dan ook naar het zogeheten Gegenrecht Fonds. Dit fonds is een overeenkomst tussen de verschillende verenigingen in de Alpen en Pyreneeën. In ruil voor deze bijdrage krijgt ieder KBF-lid een aanzienlijke korting op de overnachtingsprijs, tot wel 50%! De korting is geldig in de hutten van de volgende Alpenverenigingen: Oostenrijk (OEAV), Duitsland (DAV), Zwitserland (SAC), Frankrijk (CAF en FFCAM), Italië (CAI), Spanje (FEDME), Zuid-Tirol (AVS) en meer. www.kbfvzw.be

Tekst & foto’s: Klim- en Bergsportfederatie

Ook handig om weten: bergwandelen met kinderen, do’s en don’ts