Deze week is de shortlist bekendgemaakt van de Jan Wolkers Prijs voor het beste Nederlandstalige natuurboek. Dit zijn de vijf kanshebbers, in willekeurige volgorde. Op 18 oktober weten we welk boek wint.
Vijf boeken genomineerd voor Jan Wolkers Prijs
1. Berichten uit de vallei
van Stefan Brijs
Een hommel die aan bodybuilding doet. De terreur van de avocado. Het seksleven van de reuzenhooiwagen. In Berichten uit de vallei, het vervolg op zijn alom geprezen ‘Andalusisch logboek’, concentreert Stefan Brijs zich vier seizoenen lang op de natuur in het zuiden van Spanje, waar hij sinds 2014 woont.
Vanuit zijn schrijfhut op een heuvelflank observeert hij het leven in de vallei en beschrijft hij met oog voor elk detail in vaak lyrisch, soms kritische stukken de pracht maar ook de teloorgang van wat hij door zijn raam ziet. Tussendoor maakt hij uitstappen naar bekende en onbekende natuurgebieden in Andalusië en Exremadura en ontdekt er onder meer de bron van de Guadalhorce, rotsen als gestolde wolken in El Torcal, zeldzame knobbelmeerkoeten in Motril en duizenden flamingo’s in Fuente de Piedra.
2. Wat bomen ons vertellen
van Valerie Trouet
Valerie is dendrochronoloog. Aan de hand van jaarringen bestudeert ze het klimaat uit het verleden en de invloed ervan op ecosystemen en samenlevingen. In Wat bomen ons vertellen toont Valerie hoe de dendrochronologie zich heeft ontwikkeld tot een van de belangrijkste instrumenten om de complexe interacties tussen bossen, mensen en het klimaat te bestuderen.
In haar nieuwe boek spreekt Valerie over houtcellen kleiner dan de diameter van een mensenhaar en over straalstromen die over het hele noordelijke halfrond razen. Ze verbindt de twee door middel van verhalen over piraten, marsmannetjes, samoeraikrijgers en Dzjengis Khan. Kortom: over jaarringverhalen die haar fascineren. Waarom? Omdat ze denkt dat er behoefte aan is in het huidige klimaat van wantrouwen en onverschilligheid jegens de wetenschap.
3. Caspar loopt
van Caspar Janssen
Caspar loopt van Caspar Janssen is een bundeling van verhalen over ons landschap, geschreven vol zelfspot en altijd met een scherp oog voor het detail. In het voorjaar van 2017 vertrok Caspar Janssen uit Amsterdam voor een voettocht van anderhalf jaar door Nederland. Bijna dagelijks schreef hij voor de Volkskrant een miniatuurtje over wat hij onderweg zag. Janssen zag en hoorde roodborsttapuiten, kneutjes, nachtegalen en boomleeuweriken, stond stil bij duinroosjes en parnassia, en achtervolgde vlinders.
Lopend door Nederland probeerde hij het veranderende landschap te verklaren. Waarom verdwenen sloten, houtwallen, bloemrijke weilanden en bomensingels? Waarom liep hij door muren van mais en door lege polders met raaigras, kunststof hallen en windmolens? Waarom zag hij veldleeuweriken en andere akkervogels in uiterwaarden, maar niet in akkers? Soms sloeg de somberheid toe, maar dan stuitte hij weer op boeren en burgers die de verbinding tussen natuur en boerenland wilden herstellen, op een dorpsschool die werd gered, op een boer die het plezier had hervonden door het roer om te gooien. Of hij zag dan eindelijk die geelgors op een paaltje in een landschap met heggen en hagen.
4. Wat zingt daar?
van Dick de Vos
Een prettige vogelgids voor iedereen vogels aan hun zang wil leren herkennen. Ideaal voor beginners! Veel mensen kennen de vogels wel aan hun verenkleed, maar hebben moeite om ze te herkennen aan hun geluid. Wat zingt daar? behandelt de zang van de meest algemene vogels van tuin en park. Daarbij volgen we de maanden van het jaar.
De geluiden van de vogels worden uitgelegd aan de hand van uitgebreide beschrijvingen, notenschrift, ezelsbruggetjes en interessante weetjes. Een vereenvoudigde determinatiesleutel, een vogelzangkalender en overzichten van vogels per biotoop en vogelzang per etmaal completeren het geheel. Met prachtige nieuwe tekeningen van Elwin van der Kolk. Ideaal om vanuit eigen huis de vogelgeluiden te leren kennen, maar ook voor cursussen vogelzang. Aanvullend kun je de app BirdSounds Europe downloaden in de Appleof Google Play app store.
5. Stadsflora van de Lage Landen
van Ton Denters
Onze steden zijn het domein van stadsplanten die er spontaan opkomen en hun eigen gang gaan. Dat zorgt voor een onverwachte rijkdom. De biodiversiteit is groot, namelijk driekwart van onze inheemse flora huist in onze steden. Omdat steden het groen nodig hebben om leefbaar en toekomstbestendig te zijn, neemt de interesse voor stadsflora steeds meer toe.
Stadsflora van de Lage Landen zet 600 typische stadsplanten in de schijnwerpers met authentieke foto’s uit Vlaamse en Nederlandse steden. Maar liefst 80 nieuwe soorten worden speciaal voor deze flora met hun Nederlandse namen gepresenteerd. Dit boek is daarnaast een kennismaking met onbekende soorten zoals Atlasreigersbek, Hoge anemoon, Vlakbekje en Koraalhelmkruid. Stadsflora geeft toegang tot 24 Vlaamse en Nederlandse steden met wandelingen en kijktips. De boodschap: ga eropuit en beleef onze dichtstbijzijnde natuur.
De Jan Wolkers Prijs
De Jan Wolkers Prijs is een initiatief van Vroege Vogels, het Wereld Natuur Fonds en de Volkskrant. De prijs wordt dit jaar voor de zevende keer uitgereikt en bestaat uit een geldbedrag van 5000 euro en een originele tekening van de winnaar, gemaakt door Siegfried Woldhek. De jury bestaat uit Karina Wolkers, Allard Stapel (Wereld Natuur Fonds), Jean-Pierre Geelen (de Volkskrant) en Daniel Gulpers (Vroege Vogels). Op 18 oktober wordt bekendgemaakt wie van de vijf genomineerden de prijs wint.