Wat is bushcraft? “De kunst om enkele dagen in een bos door te brengen zonder al te veel tools of meegebracht voedsel”, aldus Mike De Roover. Bushcraft omvat dus alles wat nodig is om te leven en te overleven in de natuur. Foerageren in het bos, zelf vuur maken, beschutting zoeken voor de nacht… het is eens wat anders dan de dagelijkse survival op social media.

Tekst: Evelien Jansen

Ervaren bushcrafter Mike De Roover van Rewilding geeft workshops aan mensen die weer meer voeling met het zakmes dan met de laptop willen. Hij heeft er ook een boek over geschreven. ‘Bushcraft. Overleven in de natuur’ staat vol tips over hoe je dierensporen herkent, eetbare planten zoekt, een shelter bouwt of een vuurboog maakt. Tijdens zijn workshops demonstreert hij een aantal topics uit zijn boek.

Wat is bushcraft?

“Bushcraften is de tijd nemen om te kijken wat de natuur je kan bieden. En dat is veel meer dan wat je op het eerste zicht denkt. Twee dingen die je zeker nodig hebt, zijn een firesteel en een scherp mes. Eigenlijk is al de rest in het bos te vinden”, aldus Mike. “Je moet natuurlijk wel over de juiste kennis beschikken. Kennis is het beste wat je bij je kan hebben en weegt niets. Ik draag graag een beetje van die kennis over tijdens mijn workshops.”

Zonder vonk geen vuur

“Overleven in het wild begint met vuur maken. Vuur houdt je warm, je kan erop koken, vuur geeft licht en houdt wilde dieren op afstand. Je hebt slechts drie basics nodig: een brandbare stof (de tondel), een firesteel en een mes. De vonken van een firesteel laten je kampvuur of barbecue nooit in de steek, daar waar lucifers nat kunnen worden en een aansteker ook geen zaligmakend hebbeding is. Het goede nieuws is dat hout meestal droog is aan de binnenkant, dus vuur maken zou in alle weersomstandigheden moeten lukken.”

Heb je geen zin om hout te splijten op zoek naar die droge binnenkant, dan heb je een grote kans op droog hout met fatwood (de harshoudende takjes) van een naaldboom, leren we van Mike. Wanneer een naaldboom sterft, daalt het hars immers in de takjes, waardoor er geen vocht kan intrekken. Van deze takjes kan je vervolgens kleine krulletjes afsnijden die zeer ontvankelijk zijn voor de vonkjes van de firesteel. Deze vonken verkrijg je door met de achterkant van het mes langs de staaf van de firesteel te strijken. Ze zijn 2500 graden, heet genoeg dus om verschillende materialen te laten ontbranden. Andere goede tondels zijn berkenbast, lisdodde en tonderzwam. “Nog een tip: kijk naar boven. Vocht daalt, het droge hout bevindt zich hogerop.”

Bushkoffie met kip

Het vuur is aan, tijd voor koffie. Hier in het bos is natuurlijk geen Starbucks te bespeuren. Gelukkig blijkt de natuur een enorm grote voorraadkast. Onder de nomeer ‘Wat is bushcraft’ kan je bij wijze van bushkoffie thee maken van chagapaddenstoelen, oftewel berkenweerschijnzwammen, die groeien op berkenbomen. Chaga herken je aan de zachte, kurkachtige structuur en is gitzwart aan de buitenkant en mooi goud-oranje-geel binnenin. De smaak van deze chagazwammen is behoorlijk sterk en dus een waardige vervanger voor die dagelijkse Latte Macchiatto. Bovendien zouden ze zelfs een gunstig effect hebben op kankergezwellen. Doe mij voortaan maar een kopje chaga. Zwart graag.

Ondertussen kookt er een lekker kipje zo’n 20 centimeter boven het kampvuur. De kookpot staat niet op het vuur, maar is met een touw bevestigd aan een zelfgemaakte driepoot. Dit touw zorgt ervoor dat je je pot hoger of lager over het vuur kunt hangen. Op die manier riskeer je geen verbrande vingers bij het verplaatsen van de pot. De kip is voor deze eendaagse workshop niet zelf gevangen, maar gaat straks wel in onze zelfgemaakte oven. Deze maken we door een put te graven naast het kampvuur en die te vullen met kolen uit het vuur. Belangrijk hierbij is om een luchtsleufje te laten, anders dooft het vuur wanneer je de pot erop zet. Wanneer de pot staat, bedek je ook het deksel met nog een laagje kolen zodat je boven- en onderwarmte creëert.

De vuurboog

Ondertussen vertelt Mike hoe hij als kleine jongen graag ging vissen en veel tijd in de natuur doorbracht. Was hij wel een keertje thuis dan verslond hij boeken over survivaltechnieken. “Tijdens het vissen probeerde ik al eens wat dingen uit. Toen bleek dat ik best handig was en bijvoorbeeld de vuurboog – een gevorderde techniek om vuur te maken – meteen onder de knie had, ben ik mij blijven verdiepen in outdoortechnieken en bushcraft.” 

Een vuurboog, ook wel vuurboor genaamd, is een houten gereedschap om vuur mee te maken door middel van wrijving. Met behulp van een boog en een pees draai je een houten boor in een ander stuk hout waardoor dit tot poeder wordt vermalen. Na flink boren wordt dit poeder zo heet dat er een kooltje ontstaat. Met dit kooltje kun je een tondel aansteken en voor je het weet laaien de vlammen hoog op. “Tip: de perfecte combinatie om in een sneltempo een vuur te maken én dat vuur brandende te houden, is een combinatie van een tondel dat snel aan is en hout dat lang brandt.”

Captain Bushcraft

Tijd om te vissen. Met onze zelfgemaakte hengels trekken we naar een visvijver aan de rand van het bos. Ons aas bevestigen we aan een stukje berkenhout van 1 à 2 centimeter waar we twee scherpe puntjes aan maakten. Wanneer de vis bijt en probeert te slikken, blijven die scherpe uiteinden in zijn keel steken en sterft hij. Een beetje gruwelijk, maar wel effectief. “Echte bushcrafters nemen geen rugzak en andere benodigdheden mee. Vervang daarom je veters van je schoenen door paracord.” Inderdaad erg handig als vislijn, zo blijkt vijf forellen later.

De vis fileren we zelf en hangen we te roken bij het vuur. Gekruid met duizendblad – helemaal gratis in de natuur te vinden – is dat verrukkelijk. Een vis die je zelf hebt gevangen met een hengel die je zelf hebt gemaakt en aas dat je zelf hebt gezocht klaarmaken op een vuur dat je zelf hebt aangestoken? Wat is bushcraft? Daar kan geen Captain Iglo tegenop!

Wil jij graag meer weten over Buscrafting of een keer zo’n rewilding workshop van Mike meemaken? Neem dan eens een kijkje op www.rewilding.be.

Lees ook: Wildplukwandelen in de natuur?