Het is een bewolkte zaterdagmiddag. Terwijl het gezellige centrum van het vestingstadje Valkenburg aan de Geul bruist van de toeristen uit alle windstreken, kiezen we voor een iets avontuurlijkere activiteit. We gaan mountainbiken in de grotten van Valkenburg, oftewel ‘grotbiken’.

Tekst: Lennert Van Loo

Mountainbiken in de grotten van Valkenburg

Om precies te zijn gaan we niet mountainbiken in een ‘grot’ maar in een ‘groeve’. De onderaardse gangenstelsels zijn namelijk niet door de natuur ontstaan, maar door de eeuwen heen ontgonnen door de mens voor het winnen van kalksteen, in de volksmond ‘mergel’ genoemd. Op weg naar het startpunt van ons mountainbikeavontuur zien we dan ook veel gebouwen die bestaan uit de goudgele mergelsteen: de kerk, de stadsmuur, stadspoorten, huizen en natuurlijk de kasteelruïne van Valkenburg. Het startpunt om te gaan mountainbiken in de grotten van Valkenburg bevindt zich bovenop een heuvel net buiten Valkenburg. We parkeren op de parking nabij de rotonde van Sibbe en worden vriendelijk verwelkomd aan een klein mergelhuisje door een medewerkster van ASP Adventure.

We gaan ondergronds

Geen grot te zien, gaan we hier mountainbiken in de grotten? “Jazeker, u mag hier zo meteen 163 traptredes afdalen”, zegt de medewerkster al lachend, terwijl ze wijst naar een wenteltrap midden in het huisje. Na een korte introductie duiken we met onze fietsvrienden ondergronds. Onderaan de wenteltrap bereiken we de mergelgangen van de Sibbergroeve en dalen we verder af tot de plek waar onze mountainbikegids Toine de groep welkom heet. “Welkom in de Sibbergroeve, een van de grootste toegankelijke ondergrondse gangenstelsels van Europa. U bevindt zich nu 40 meter onder de oppervlakte en samen gaan we per grotbike een unieke ontdekkingstocht maken van een kleine tien kilometer door deze groeve. Zonder gids zult u hier snel verdwalen, het is dan ook mijn taak ervoor te zorgen dat u allemaal weer veilig aan de uitgang verschijnt. Maar geen zorgen, het wordt een prachtige belevenis!” Waardevolle spullen worden opgeborgen in een kluisje, we krijgen een charmant haarnetje (dat gelukkig snel onder onze helm verdwijnt) en stellen het zadel van onze grotbike op de gewenste hoogte af. We zijn vertrokken, Toine fietst voorop. Het is donker en enkel de koplampen van de fietsen zorgen voor licht in de duisternis. We mountainbiken in de grotten van Valkenburg door donkere gangen met om de zoveel meter zijgangen – een mysterieuze wereld en een gigantisch ondergronds doolhof.

Fietsen door een oude zeebodem

We bereiken het oudste gedeelte van de Sibbergroeve en stoppen voor een korte pauze. We horen dat zo’n 60-70 miljoen jaar geleden hier een Krijtzee was en we dus eigenlijk door een oude zeebodem fietsen bestaande uit een dik pakket aan schelpdieren. Door latere afzettingen werd deze laag samengeperst en ontstond er een harde kalklaag. In het plafond zie je nog steeds talloze schelpen zitten, stuk voor stuk fossielen van tientallen miljoenen jaren oud. Een bijzondere wereld, waar door de eeuwen heen bezoekers interessante geschriften en wandtekeningen op de muren hebben achtergelaten. Er is zelfs een heuse schuilkapel uit de Franse tijd (eind 18e eeuw). De groeve is een uniek en waardevol geschiedenisboek vol historie. Toine vertelt dat in de Sibbergroeve al sinds de middeleeuwen mergelblokken gewonnen worden en tot op de dag van vandaag duurt het blokbreken voort, de laatste onderaardse mergelgroeve van Nederland.

Bukken… Bukken… Bukken…!

Nadat we volledige stilte en duisternis mochten ervaren, stappen we weer op de grotbike en zetten we onze tocht voort. Na enkele scherpe bochten en kleine klimmetjes worden we aangenaam verrast met een heerlijke afdaling. Dan volgt een erg smalle passage waarbij we van de fiets moeten. De gangen worden smaller en lager, al snel klinkt het weer “Bukken!” en wordt het woord doorgegeven om ook de fietsers achteraan te waarschuwen… “Bukken, bukken, bukken!” Door een wirwar van gangen bereiken we even later weer het verlichte vertrekpunt. Wow, dat was een verrassende tocht! De fietsen laten we achter in het vertrekstation en we lopen weer naar de ontvangstruimte waar we de plattegrond van de groeve bekijken en Toine uitlegt hoe we gefietst hebben. We bedanken onze gids voor deze unieke belevenis en beginnen aan de weg naar boven… 163 treden terug omhoog.

Zelf mountainbiken in de grotten van Valkenburg?

ASP Adventure is de exclusieve aanbieder van het grotbiken. Zowel (grote) groepen als individuele gasten kunnen een tocht reserveren. Er is een apart programma voor cultuurliefhebbers: ‘Grotbiken in de tijd’. Hierbij ontdek je per fiets de groeve en bezoek je onder meer de historische schuilkapel uit de Franse tijd en een werkfront van de blokbrekers. Ook zijn er in de Sibbergroeve avontuurlijke tochten te voet door het onderaardse gangenstelsel. Meer informatie vind je op www.aspadventure.nl

Lees ook: avontuurlijke indooractiviteiten met kinderen

Grotbiken in cijfers:

• 40 meter onder de oppervlakte
• 163 traptredes
• 60-70 miljoen jaar oude zeebodem
• 90 minuten inclusief instructie
• 8-10 km mountainbiken door de groeve
• 140 cm is de minimale lengte voor deelnemers
• 1,5 uur rijden vanaf Antwerpen

Valkenburg bovengronds

Ook bovengronds ben je als tweewieler op de juiste plek in Valkenburg. Het Zuid-Limburgse heuvelland is groen, schilderachtig en zit vol pittige hellingen en prachtige uitzichten. Een mooie lus is Valkenburg – Valkenburg aan de Geul, die vertrekt aan het Oosterbergvoetpad. In net geen 30 kilometer krijg je van alles wat voorgeschoteld en passeer je pittoreske dorpjes zoals Sibbe en Schin op Geul. Wie meer wil, kan de route makkelijk uitbreiden, aangezien de route deel uitmaakt van een weids knooppuntnetwerk door heel Zuid-Limburg. De gezellige cafeetjes en terrasjes in Valkenburg zijn heerlijk als afsluiter.